Nasz organizm produkuje wiele hormonów, które odpowiedzialne są za różne funkcje. Jednym z nich jest melatonina, która odpowiada za nasz sen. Ponadto ma również silne działanie przeciwutleniające i wpływa na odporność organizmu. Dowiedz się, co wpływa na poziom melatoniny i jak uzupełnić jej niedobory.
Melatonina reguluje nasz rytm dobowy, a więc można jej używać do leczenia bezsenności, która w oczywisty sposób zaburza ten rytm. Pomoże też osobom z zespołem opóźnionej fazy snu, tym, którzy cierpią na choroby oczu, u osób pracujących na zmiany lub tym, które często podróżują samolotem do innych stref czasowych.
Co to jest melatonina?
To substancja w sposób naturalny występująca w organizmie człowieka, która zaczyna wydzielać się po zapadnięciu zmroku (stąd też bywa nazywana hormonem ciemności). Melatonina wytwarzana jest głównie w szyszynce, czyli skupisku komórek położonych głęboko w mózgu, które od oczu dostają sygnał, że nadchodzi noc. Wtedy zaczyna się produkcja tego związku chemicznego. Kiedy jego stężenie osiągnie odpowiednio wysoki poziom, stajemy się senni. Melatonina jest najważniejszym regulatorem tego, co nazywamy zegarem biologicznym. Za jej sprawą nasz organizm wie, kiedy jest dzień, a kiedy noc. Najwyższe stężenie melatoniny w naszym organizmie występuje między godziną 24 a 3 nad ranem.
Niedobór melatoniny – kto może być narażony?
Osoby pracujące w nocy przy mocnym, sztucznym oświetleniu, mają niski poziom melatoniny. A trzeba pamiętać, że jest ona silnym przeciwutleniaczem, czyli substancją likwidującą wolne rodniki, związki chemiczne uszkadzające komórki, przyspieszające starzenie się organizmu i ułatwiające powstawanie nowotworów. Wiele badań dowiodło, że osoby z niskim stężeniem melatoniny są bardziej narażone na raka piersi, prostaty i okrężnicy. Naukowcy twierdzą sądzą także, że jej niski poziom może mieć negatywny wpływ na pozostałe narządy, a to przekłada się na większą skłonność do schorzeń zapalnych jelit, oczu oraz do cukrzycy. Melatoninę należy przyjmować codziennie na około godzinę przed porą spania. Suplementację taką powinny stosować osoby pracujące na „zmiany” lub często zmieniające strefy czasowe. Najlepiej stopniowo odstawiać tabletki na sen z melatoniną, zmniejszając dawkę z każdym dniem.
Jakie jest stężenie melatoniny w organizmie?
Stężenie melatoniny w surowicy krwi jest różne w zależności od wieku. Najwyższe jest w dzieciństwie, a spada po okresie dojrzewania.
- dzieci 1-3 rok życia- 250pg/mlnastolatkowie 8-15 rok życia- 120-180pg/mldorośli- 70-80pg/mlstarsze osoby 65-85 rok życia- 20-30 pg/mlMożna by pomyśleć, że stężenie melatoniny zmienia się w ciągu dnia, bo przecież przez pewien czas na dworze jest jasno, a później się ściemnia. Ale stężenie melatoniny w ciągu dnia nie zmienia się i pozostaje stałe na każdym etapie życia człowieka. Zmniejsza się natomiast ilość melatoniny wytwarzania w nocy, która maleje wraz z wiekiem. Zjawisko to wyjaśnia, dlaczego osoby starsze często mają problemy ze spaniem i mają mniejsze zapotrzebowanie na sen, niż dzieci i młodzież.
Działanie melatoniny można najwyraźniej zaobserwować zimą, gdy na dworze jest mrok, wiele osób zapada na tzw. zimową depresję. Jej przyczyna jest niewystarczająca ilość światła słonecznego. Ciemności za dnia sprawiają, że melatonina pojawia się w organizmie w nieodpowiednich porach, co utrudnia normalne funkcjonowanie.